Ịka nká na ahụ ike

Eziokwu ndị bụ isi

N'agbata afọ 2015 na 2050, ọnụ ọgụgụ ndị bi n'ụwa karịrị afọ 60 ga-fọrọ nke nta ka okpukpu abụọ site na 12% ruo 22%.
N'afọ 2020, ọnụọgụ ndị mmadụ gbara afọ 60 gbagowe ga-aka ụmụaka na-erubeghị afọ ise.
Na 2050, 80% nke ndị agadi ga-ebi na mba ndị nwere obere ego na nke etiti.
Ọnụọgụ ịka nká nke ọha mmadụ na-adị ngwa karịa ka ọ dị n'oge gara aga.
Mba niile na-eche nnukwu ihe ịma aka ihu iji hụ na ahụike ha na usoro mmekọrịta mmadụ na ibe ha dị njikere iji mee ka ọtụtụ mgbanwe mgbanwe igwe mmadụ a.

Nchịkọta

Ndị mmadụ gburugburu ụwa na-adị ogologo ndụ. Taa ọtụtụ mmadụ nwere ike ịtụ anya ịdị ndụ ruo afọ iri isii na karịa. Obodo ọ bụla n'ụwa na-enwe uto n'ogo na nha nke ndị agadi n'ọnụ ọgụgụ.
N'afọ 2030, otu onye n'ime mmadụ isii n'ụwa ga-eru afọ 60 ma ọ bụ karịa. N'oge a òkè nke ndị bi na 60 afọ na karịa ga-abawanye site na 1 ijeri na 2020 ruo 1.4 ijeri. N'afọ 2050, ọnụ ọgụgụ ndị bi n'ụwa ndị gbara afọ 60 gbagowe ga-eji okpukpu abụọ (ijeri 2.1). A na-atụ anya na ọnụọgụ ndị gbara afọ 80 ma ọ bụ karịa ga-arị elu okpukpu atọ n'etiti 2020 na 2050 ruo nde 426.
Ọ bụ ezie na mgbanwe a na nkesa nke ndị bi n'otu obodo n'ebe ndị agadi nọ - nke a maara dị ka ịka nká nke ọnụ ọgụgụ mmadụ - malitere na mba ndị nwere nnukwu ego (dịka ọmụmaatụ na Japan 30% nke ndị bi na-erubeghị afọ 60), ọ dị ugbu a dị ala na etiti- mba ndị na-enweta ego na-enwe mgbanwe kachasị ukwuu. N'afọ 2050, ụzọ abụọ n'ụzọ atọ nke ndị bi n'ụwa karịrị afọ 60 ga-ebi na mba ndị nwere obere ego na nke etiti.

Ịka nká kọwara

N'ọkwa dị ndụ, ịka nká na-esite na mmetụta nke nchịkọta nke ọtụtụ mmebi molekụla na cellular dị iche iche na-eme ka oge na-aga. Nke a na-eduga n'ịbelata nke nta nke nta na ikike anụ ahụ na nke uche, ihe ize ndụ na-arịwanye elu nke ọrịa na n'ikpeazụ ọnwụ. Mgbanwe ndị a abụghị ahịrị ma ọ bụ na-agbanwe agbanwe, a na-ejikọta ha naanị na afọ mmadụ n'ime afọ. Ụdị dị iche iche a na-ahụ n'oge agadi abụghị ihe efu. Ewezuga mgbanwe nke ndu, a na-ejikọkarị ịka nká na mgbanwe ndụ ndị ọzọ dị ka ezumike nka, ịkwaga n'ụlọ kwesịrị ekwesị na ọnwụ nke ndị enyi na ndị mmekọ.

Ọnọdụ ahụike nkịtị metụtara ịka nká

Ọnọdụ ndị a na-ahụkarị na ịka nká gụnyere ịpụpụ ntị, cataracts na njehie mgbagha, mgbu azụ na n'olu na ọrịa ogbu na nkwonkwo, ọrịa na-adịghị ala ala obstructive pulmonary, ọrịa shuga, ịda mbà n'obi na dementia. Ka ndị mmadụ na-aka nká, o yikarịrị ka ha ga-enweta ọtụtụ ọnọdụ n'otu oge.
A na-amakwa ịka nká site na mpụta nke ọtụtụ steeti ahụike siri ike nke a na-akpọkarị ọrịa geriatric. Ha na-abụkarị n'ihi ọtụtụ ihe na-akpata ma na-agụnye adịghị ike, urinary incontinence, ọdịda, delirium na ọnya nrụgide.

Ihe ndị na-emetụta ịka nká ahụike

Ndụ ogologo na-eweta ohere, ọ bụghị naanị maka ndị agadi na ezinụlọ ha, kamakwa maka ọha mmadụ n'ozuzu ya. Afọ ndị ọzọ na-enye ohere ịchụso ihe omume ọhụrụ dị ka agụmakwụkwọ n'ihu, ọrụ ọhụrụ ma ọ bụ agụụ ogologo oge leghaara anya. Ndị agadi na-enyekwa aka n'ọtụtụ ụzọ maka ezinụlọ ha na obodo ha. Ma oke ohere na onyinye ndị a dabere na otu ihe: ahụike.

Ihe àmà na-egosi na ọnụ ọgụgụ nke ndụ n'ezi ahụ ike anọgidewo na-adịgide adịgide, na-egosi na afọ ndị ọzọ ahụ adịghịzi ahụ ike. Ọ bụrụ na ndị mmadụ nwere ike ịnweta afọ ndụ ndị a ọzọ nke ndụ na ezi ahụ ike na ọ bụrụ na ha bi na gburugburu ebe obibi nkwado, ikike ha nwere ime ihe ndị ha ji kpọrọ ihe agaghị adịtụ iche na nke onye na-eto eto. Ọ bụrụ na afọ ndị a agbakwunyere bụ mbelata nke ikike anụ ahụ na nke uche, ihe ọ pụtara maka ndị agadi na ọha mmadụ na-adịkwa njọ karị.

Ọ bụ ezie na ụfọdụ ndịiche dị na ahụ ike ndị agadi bụ mkpụrụ ndụ ihe nketa, ọtụtụ bụ n'ihi ọnọdụ anụ ahụ na mmekọrịta mmadụ na ibe ya - gụnyere ụlọ ha, agbata obi, na obodo, yana njirimara onwe ha - dịka mmekọahụ, agbụrụ, ma ọ bụ ọnọdụ akụ na ụba ha. Gburugburu ndị mmadụ na-ebi dịka ụmụaka - ma ọ bụ ọbụna dị ka ụmụ ebu n'afọ na-etolite - jikọtara ya na njirimara onwe ha, nwere mmetụta dị ogologo oge n'otú ha si eme agadi.

Gburugburu anụ ahụ na nke ọha nwere ike imetụta ahụike ozugbo ma ọ bụ site na ihe mgbochi ma ọ bụ ihe mkpali na-emetụta ohere, mkpebi na omume ahụike. Ịnọgide na-enwe àgwà ahụike n'oge ndụ niile, karịsịa na-eri nri kwesịrị ekwesị, na-emega ahụ mgbe niile na ịghara ịṅụ sịga, ihe niile na-enye aka n'ibelata ihe ize ndụ nke ọrịa ndị na-adịghị agbasa, imeziwanye ikike anụ ahụ na nke uche na igbu oge nlekọta nlekọta.

Ebe nkwado anụ ahụ na nke ọha na eze na-emekwa ka ndị mmadụ nwee ike ime ihe dị ha mkpa, n'agbanyeghị mfu na ikike. Ịnweta ụlọ ọha na njem na nchekwa na ịnweta, yana ebe dị mfe ịgagharị, bụ ihe atụ nke gburugburu nkwado. N'ịzụlite nzaghachi ahụike ọha na eze maka ịka nká, ọ dị mkpa ọ bụghị naanị ịtụle ụzọ onye ọ bụla na gburugburu ebe obibi na-eme ka mfu ndị metụtara ịka nká dịkwuo mma, kamakwa ndị nwere ike ime ka mgbake, mgbanwe na ọganihu nke uche.

Ihe ịma aka dị na ịzaghachi ịka nká nke ndị mmadụ

O nweghị onye meworo agadi. Ụfọdụ ndị dị afọ 80 nwere ikike anụ ahụ na nke uche yiri ọtụtụ ndị dị afọ 30. Ndị ọzọ na-enweta mbelata dị ukwuu n'ikike n'oge ha ka dị obere. Nzaghachi ahụike ọha zuru oke ga-emerịrị ọtụtụ ahụmịhe na mkpa ndị agadi a.

Ụdị dị iche iche a na-ahụ n'oge agadi abụghị ihe efu. Akụkụ buru ibu na-esite na gburugburu anụ ahụ na mmekọrịta mmadụ na ibe ya na mmetụta nke gburugburu ebe a na ohere na omume ahụike ha. Mmekọrịta anyị na gburugburu anyị na-agbagọ site na njirimara onwe onye dị ka ezinụlọ anyị mụrụ na ya, mmekọahụ na agbụrụ anyị, na-ebute enweghị aha na ahụike.

A na-echekarị na ndị agadi bụ ndị na-adịghị ike ma ọ bụ ndị na-adabere na ya na ibu arọ nye ọha mmadụ. Ndị ọkachamara ahụike ọha na eze, na ọha mmadụ n'ozuzu, kwesịrị ileba anya na àgwà ndị a na ndị ọzọ na-eme agadi, nke nwere ike ịkpata ịkpa ókè, na-emetụta ụzọ e si emepụta atumatu na ohere ndị agadi nwere inwe ahụmahụ ịka nká.

Ijikọ ụwa ọnụ, mmepe teknụzụ (dịka ọmụmaatụ, na njem na nzikọrịta ozi), ime obodo, ịkwaga na ụkpụrụ okike na-agbanwe agbanwe na-emetụta ndụ ndị agadi n'ụzọ na-apụtachaghị ìhè. Nzaghachi ahụike ọha ga-enyocharịrị usoro ndị a dị ugbu a yana atụmatụ atumatu yana atumatu mebere ya.

Nzaghachi WHO

Nzukọ Mgbakọ Mba Ndị Dị n'Otu kwupụtara 2021-2030 afọ iri nke ịka nká ma rịọ WHO ka o duzie mmejuputa a. Afọ iri nke ịka nká ahụike bụ mmekorita zuru ụwa ọnụ na-achịkọta gọọmentị, ọha mmadụ, ụlọ ọrụ mba ụwa, ndị ọkachamara, agụmakwụkwọ, mgbasa ozi na ngalaba nkeonwe maka afọ 10 nke njikọ aka, mmekọrita na imekọ ihe ọnụ iji kwalite ndụ ogologo na ahụike.

Afọ iri ahụ na-ewuli elu na WHO Global Strategy and Action Plan na United Nations Madrid International Plan of Action on Aging ma na-akwado mmezu nke United Nations Agenda 2030 na Sustainable Development na Sustainable Development Goals.

Afọ iri nke ịka nká ahụike (2021-2030) na-achọ ibelata ezighị ezi ahụike na imeziwanye ndụ ndị agadi, ezinụlọ ha na obodo site na imekọ ihe ọnụ na mpaghara anọ: ịgbanwe otú anyị si eche, mmetụta na ime ihe n'ebe afọ na afọ; ịzụlite obodo n'ụzọ na-akwalite ikike nke ndị agadi; na-ebuga nlekọta agbakwunyere na-elekọta mmadụ na ọrụ ahụike mbụ na-anabata ndị agadi; na inye ndị agadi chọrọ ya ohere inweta nlekọta ogologo oge dị mma.